Nieuwsbrief Sociale Kwaliteit - editie september 2020
In deze derde editie van de nieuwsbrief Sociale Kwaliteit delen wij graag weer informatie en een aantal inspirerende initiatieven door studenten en de ateliers van de werkplaats Sociaal Domein.
De zomervakantie zal voor de meeste mensen weer achter de rug zijn: Elk jaar weer een terugkerend moment om jezelf op te laden, terug te blikken en vooruit te kijken. In die zin draagt vakantie ook bij aan Sociale Kwaliteit; je kunt op een andere manier dan ‘gewoon’ je mogelijkheden benutten, jezelf ontplooien en een bijdrage leveren aan je omgeving en sociaal netwerk. En aan je buurt, dorp en samenleving, misschien wel op de camping of vakantiepark. De vakantieperiode versterkt de verbondenheid met de mensen om je heen, het verbreedt je blik, geeft ruimte je te ontwikkelen en je talenten te benutten.
Toch is ‘vakantie houden’ door sociale en economische onzekerheid niet voor iedereen vanzelfsprekend en dan komt sociale kwaliteit juist onder druk te staan. Mooie initiatieven die, naast ontelbaar veel plaatselijke activiteiten, bijdragen aan sociale inclusie zijn de minima-camping Polemonium in Opende en het landelijk netwerk van de Buurtcamping.
Naast de vakantie hebben we ook de eerste coronagolf achter de rug. Door de pandemie zijn we wakker geschud en hebben we massaal het belang van sociaal contact ontdekt. Daardoor gebeurde er onvoorstelbaar veel binnen buurten en gemeenschappen. In onze vorige nieuwsbrieven en het platform Sociale Kwaliteit in tijden van corona heb je hierover kunnen lezen. De vorige edities van deze nieuwsbrief en meer informatie over Sociale Kwaliteit is te vinden op de website van het lectoraat Sociale Kwaliteit. In deze nieuwsbrief vind je informatie van twee onderzoeken over de impact van corona in Fryslân.
Net als ‘vakantie houden’ zorgt de pandemie ervoor dat sommige groepen aan de randen van de maatschappij terecht zijn gekomen en sociale kwaliteit voor hen onder druk staat. In die eerste coronagolf is zichtbaar geworden welke essentiële functies gemeenschappen hebben: mensen onderwijzen hun eigen kinderen, doen boodschappen voor elkaar, passen op elkaars kinderen en dragen zelfs zorg voor mensen die thuis willen sterven. Mensen ondersteunen elkaar op velerlei terreinen tegelijkertijd. ‘Abundant Communities’, noemen de Amerikaanse auteurs John McKnight en Peter Block dat en ook ‘krachtige en overvloedige gemeenschappen’. Zij geven daarmee aan dat mensen in die gemeenschappen in overvloedige mate betekenisvol zijn voor elkaar. Daarin schuilt ook de kracht van gemeenschappen. Mensen knippen hun dagelijkse bezigheden niet op in verschillende beleidsterreinen, maar handelen als vanzelf vanuit een integrale benadering.
Dat is een andere manier van kijken naar gemeenschappen dan we in Nederland vanuit onze beleidstradities wellicht gewend zijn. Dan wordt een gemeenschap vaak gezien als een groep mensen of bewoners met hun eigen wensen en behoeften. Plekken waar instituties vervolgens een remedie voor die wensen en behoeften moeten bieden. Maar gemeenschappen zijn, toen professionals thuis moesten blijven en van achter hun schermen te werk gingen, eveneens bronnen van vernieuwing en innovatie gebleken. Buren stonden massaal bij elkaar voor de deur waaruit een veelheid van lokale initiatieven ontstond. Sommigen tijdelijk en incidenteel, anderen meer duurzaam en toekomstgericht. Niet alleen buren, maar ook anderen, zoals ondernemers, sportclubs, verenigingen hebben als ‘onderdeel van de gemeenschap’ hun steentje bijgedragen in de bijzondere en onzekere situatie tijdens de eerste coronagolf.
Het zijn zulke 'acts of kindness' die zichtbaar werden door de vertraging en verstilling van de corona-crisis. Zoiets wordt niet zichtbaar als we allemaal routinematig op weg naar het werk gaan in de auto, trein of op de fiets. Ze worden juist zichtbaar als we geworteld zijn op een bepaalde plaats: de gemeenschap. Daar ontstaat de basis van sociale kwaliteit. Met een sterke focus op wat er goed gaat en wat de mensen binnen die gemeenschap bindt. En niet op wat ontbreekt of ‘fout’ gaat. Als er aandacht is voor de kracht en eigenheid van de lokale situatie en een gemeenschap het vertrouwen krijgt issues aan te pakken, gaat het groeien. Het sociaal werk kan in dat proces een katalysator zijn. In deze nieuwsbrief lees je een aantal voorbeelden van lokale projecten en initiatieven: twee studenten zijn bij Caleidoscoop bezig geweest met Betrokken Buurten in Heerenveen, een onderzoek binnen de Tinten-organisatie naar het geheim van het sociaal werk en het preventie-project Cool Súdwest, waarbij zinvolle tijdsbesteding bijdraagt tot terugdringen van middelengebruik.
Wij wensen je veel leesplezier!
|
